Baş ağrısı tüm branşlarda, tüm hekimlerin karşılaştıkları yaygın bir sorundur. En büyük kısmını gerilim tipi baş ağrısı veya migren gibi kronik /epizodik (aralıklı) baş ağrıları oluşturur.
Hastayı çok rahatsız etmenin yanı sıra baş ağrıları önemli işgücü kaybı, sağlık harcamaları ve benzer ekonomik götürülere, gündelik işlerine yapmalarına bile engel olur.
Migrenli hastaların yaklaşık %60-70’ı henüz tanı almamıştır. Baş ağrısı ile en sık doktora gidenler %54 oranı ile süregelen gerilim tipi baş ağrısı olan hastalardır. Bu hastalara sıklıkla “kronik sinüzit”, “boyun kireçlenmesi”, “hipertansiyon kaynaklı” gibi yanlış tanılar konur.
Baş ağrısının altında bazen beynin ya da vücudun başka bölgelerine ait hastalıklar yatar. Bu baş ağrılarına ikincil (sekonder) baş ağrısı denir. Örnek olarak kansızlık, enfeksiyonlar, kazalar, kanamalar, tümörler veya ilaç yan etkileri sayılabilir. Migren, gerilim tipi baş ağrısı veya küme tipi baş ağrısı gibi altında başka bir hastalık yatmayan ağrılara ise birincil (primer) baş ağrıları denir.
Migren
Migren ağrısı oldukça karakteristiktir. Genellikle zonklayıcı karakterde yarım baş ağrıları olur ancak çok çeşitli başka şekillerde de gözlenebilir. Ağrı oldukça acı vericidir ve hastanın günlük yaşam aktivitelerini engeller. İlaç tedavisine çok kolay cevap vermez, özel takip ve tedavisi vardır. Önemli bir nokta, migrenin baş ağrısı ile sınırlı olmayan bir hastalık olduğu ve vücudun başka alanlarını da etkilediğinin bilinmesidir.
Gerilim tipi baş ağrısı
Gerilim tipi baş ağrıları hem daha kısa sürerler, hem günlük hayatı pek etkilemezler, hem de tedaviye daha kolay cevap verir. Nadir durumlarda aralıklı gelen bu ağrılar süregelen bir hal alarak çok rahatsız edici olabilir.
Primer baş ağrıları
En sıkı görülen ağrı tipi gerilim tipidir (Baş ağrılarının %50 sinden daha fazlası). Ancak migren de sanıldığından daha sık gözlenir. Migren kadınlarda erkeklerden daha sıktır. Bunun dışında küme baş ağrıları, günlük süregelen baş ağrıları gibi daha nadir baş ağrısı çeşitleri de bulunmaktadır.
Ağrının nedeni ile ilgili dikkat edilmesi gereken önemli noktalar:
- Baş ağrısının süresi
- Baş ağrısının hastada başladığı yaş
- Aralıklı olup olmaması
- Birden oluşup oluşmadığı
- Ağrının şiddeti
- Ağrının yeri
- Ağrının karakteri
- Eşlik eden başka yakınmaların varlığı
- Ağrıya neden olan faktörlerin olup olmadığı
Migren tedavisi
Migren tedavisi üç bölümde incelenir.
- Perhiz: Alkollü içkiler (bira dahil), çikolata-kakao-kahve, peynirler, turunçgiller (portakal, mandalina, limon, greyfrut) ve bu tür meyve suları, fındık, fıstık gibi yiyeceklerden mümkün olduğu kadar az yenmelidir. Kişinin Migren krizini ortaya çıkaran özel bir yiyecek varsa onu hiç yememelidir. Uyku problemleri varsa düzeltilmelidir. Ne az, ne çok uyumalı, orta kararda uyumalıdır. Aşırı yorgunluktan ve açlıktan kaçınmalıdır. Reserpin ve bazı antihipertansifler, nitrogliserin gibi bazı damar genişleticiler, doğum kontrol hapları vb. migren yapıcı ilaçlar kesilmelidir. Sinirlenmemeye çalışmalı, işleri oluruna bırakmalıdır.
- Migren krizinin tedavisi: Migren krizinin tedavisi oldukça kolaydır. Fakat önce ağrının migren olup olmadığı belli olmalıdır. Bunun için hastalar belirli bir süre doktor kontrolü altına girmelidir. Migren baş ağrısının kriz esnasındaki tedavisi kolaydır.
- Koruyucu tedavi: Migrenli bir şahsı koruyucu tedaviye almak için bazı şartlar vardır. Ayda ikiden fazla gelen, ergotamine veya diğer ilaçlara iyi cevap vermeyen, kritik görevde bulunan personeller koruyucu tedaviye alınmalıdır.
Bunun için çeşitli ilaçlar vardır: Aspirin, metiserjit, klonidin vs. koruyucu tedavi ilaçlarının yan tesirleri çok fazladır. Doktor kontrolü dışında kullanılmaları tehlikelidir. Bu yüzden baş ağrısı şikayeti bulunan her şahıs, bir doktor kontrolü altına girmelidir. Çünkü bazı tümör ve damar bozukluklarında da migrene benzer baş ağrıları olur. Genellikle migren baş ağrısı 40 yaşından sonra kendiliğinden iyileşme temayülündedir.
Baş ağrısında acil!
Eğer baş ağrısı:
- Ani ve çok şiddetli başladıysa
- Ateş veya kusma eşlik ediyorsa
- Hayatınızda ilk defa bu şekilde bir ağrı yaşıyorsanız
- Sinir sistemine ait herhangi başka bir bozukluk eşlik ediyorsa
- Bilincinizde değişiklik / uykuya eğilim varsa
Hemen en yakın hastanenin acil servisine başvurunuz.
