Merve Ağdağlı İlhan2025-01-23T08:43:10+00:00
Cüzzam, Mycobacterium leprae veya nadiren Mycobacterium lepromatosis adı verilen bakterilerin neden olduğu bir enfeksiyon hastalığıdır. Bu bakteriler, vücutta özellikle deri ve sinir hücrelerine yerleşir ve bu bölgelerde hasara yol açar.
Cüzzamın Nedenleri ve Risk Faktörleri
1.Bakteriyel Enfeksiyon: Cüzzamın ana sebebi, Mycobacterium leprae bakterisinin insan vücuduna girmesidir. Bu bakteriler, oldukça yavaş çoğalır ve hastalık genellikle yıllar içinde (2 ila 10 yıl) ortaya çıkar.
2.Bulaşma Yolları: Bakteriler genellikle enfekte bir kişinin burun salgıları veya solunum yoluyla yayılan damlacıkları yoluyla bulaşır. Ancak, cüzzamın bulaşıcılığı oldukça düşüktür ve uzun süreli, yakın temas gerektirir. Cüzzam bulaşma riski genetik yatkınlığı olan kişilerde daha yüksektir.
3.Bağışıklık Sistemi Zayıflığı: Sağlıklı bireylerin büyük çoğunluğu cüzzama karşı doğal bir bağışıklığa sahiptir. Ancak bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler daha duyarlı olabilir.
4.Çevresel Faktörler: Yoksulluk, kötü hijyen koşulları ve yetersiz sağlık hizmetleri gibi faktörler, hastalığın daha yaygın olduğu bölgelerde bulaşma riskini artırabilir.
5.Risk Grupları: Cüzzam yaygın olarak Asya, Afrika ve Güney Amerika gibi gelişmekte olan ülkelerde görülür. Bu bölgelerde yaşayan kişiler veya bu bölgelerle uzun süreli temas edenler risk altında olabilir.
Cüzzam Belirtileri Nelerdir?
Cüzzam (lepra), deri, sinirler ve bazen diğer organları etkileyen bir hastalıktır. Belirtileri genellikle yavaş gelişir ve enfeksiyonun tipine göre değişiklik gösterebilir. İşte cüzzamın yaygın belirtileri:
- Deri Belirtileri:
- Ciltte normalde daha açık veya kırmızı renkli lezyonlar. Bu lekeler hissiz olabilir.
- Deri kalınlaşması veya şişlik özellikle yüz, kulaklar ve ellerde görülür.
- Ciltte yara veya ülser öellikle ayaklarda.
- Kaş ve kirpiklerde kılların dökülmesi.
- Lezyonların bulunduğu alanlarda his kaybı yaşanır.
- Sinir Belirtileri:
- Eller ve ayaklarda uyuşma veya karıncalanma hissedilir.
- Elde veya ayakta tutuş veya hareket kabiliyetinde azalma, kas güçsüzlüğü.
- Sinirlerde şişlik ve hassasiyet, en çok dirsek, diz veya kulak çevresinde fark edilir.
- Genel Belirtiler:
- Ellerde ve ayaklarda deformasyon (tedavi edilmediğinde).
- Görme bozuklukları veya körlük (göz sinirlerinin etkilenmesi durumunda).
- Burun tıkanıklığı veya burun kanaması (üst solunum yolunun etkilenmesi).
- Ayak veya ellerde şekil bozuklukları (ciddi ilerleyen vakalarda).
Cüzzam Hastalığının Türleri Nelerdir?
Cüzzam (lepra), bağışıklık sisteminin enfeksiyona verdiği yanıta göre farklı türlere ayrılır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve diğer tıbbi sınıflandırmalara göre cüzzamın temel türleri şunlardır:
- Tüberküloid Lepra
Hafif bir formdur. Belirtiler genellikle az sayıda deri lezyonu ve sinir hasarı ile sınırlıdır. Bağışıklık sistemi güçlü bir yanıt verir, bu nedenle bakteriler vücutta çok yayılmaz. Deride, hissizliğe neden olan soluk renkli yamalar oluşur. Tedaviyle hızlıca iyileşme şansı yüksektir.
- Lepromatöz Lepra
En ciddi ve bulaşıcı türdür. Bağışıklık sistemi bakterilere karşı etkili bir yanıt veremez, bu nedenle enfeksiyon vücutta geniş bir alana yayılır. Ciltte geniş ve simetrik lezyonlar, nodüller, kalınlaşma ve deformasyon görülür. Sinir hasarı daha yaygın ve ağırdır. Yüzde “aslan yüzü” (leonine yüz) adı verilen kalınlaşma olabilir.
- Borderline (Sınır) Lepra
Tüberküloid ve lepromatöz lepra arasında bir ara formdur. Belirtiler her iki türün özelliklerini taşır. Hastalığın seyri ve şiddeti, bağışıklık sisteminin durumuna bağlı olarak değişebilir.
- İndeterminat Lepra
Hastalığın erken döneminde görülen bir formdur. Deride hissizliği olan birkaç küçük leke vardır. Bu tür, tedavi edilmezse tüberküloid veya lepromatöz lepraya ilerleyebilir.
- Sessiz Sinir (Pure Neural) Lepra
Deri lezyonları görülmez, yalnızca sinirlerde hasar olur. Sinirlerde his kaybı ve zayıflık en belirgin semptomdur.
Tedavi ve Önemi:
Günümüzde cüzzam, çoklu ilaç tedavisi (Multidrug Therapy – MDT) ile tamamen tedavi edilebilir. Erken teşhis, hastalığın türüne ve ciddiyetine bağlı komplikasyonları önlemek için kritik öneme sahiptir.
Cüzzam belirtileri veya risk faktörlerinden şüpheleniyorsanız, mutlaka bir doktora başvurun. Erken müdahale, tam iyileşme sağlar.
*Web sitemizdeki bilgiler kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız. İçeriklerde Optimed Sağlık Grubu’nun tedavi edici sağlık hizmetlerine yönelik bilgiler yer almamaktadır.