- Menopoz yaşı nedir? Belirtileri nelerdir?
- Menopoz, yumurtalıkların (overler) aktivitesinin kaybı ile adet kanamasının (menstruasyon) kalıcı olarak sona ermesidir. Klinik olarak daha önce adet gören bir kadının 12 ay süreyle adet görmemesi durumunda menopoz tanısı konulabilir.
- Menopoza geçiş döneminde adet düzeninde değişiklikler (miktarında ve süresinde değişiklikler) ve menopozal belirtiler; sıcak basmaları, duygu durum değişiklikleri, uyku düzensizlikleri olabilir.
- Türkiye’de menopoz yaşı çeşitli çalışmalarda yaklaşık 47–50 arasında bulunmuştur. Kadınlarda beklenen yaşam süresi ise 71,5 yıl olarak hesaplandığında; kadınların yaşamlarının yaklaşık üçte biri menopoz döneminde geçmektedir.
- Menopozda sıcak basmalarının sebebi nedir? Ne kadar devam eder?
- Menopozun erken döneminde kadınların yaklaşık %80 inde sıcak basması görülmekle birlikte terleme, yorgunluk, uykusuzluk, psikolojik değişiklikler, iştah değişiklikleri kas eklem ağrıları oluşabilmektedir. Bu değişikliklerle hormonal değişimin etkisi olduğu bilinmektedir.
- Sıcak basması genellikle vücut üst kısmında; baş, boyun ve göğüs kısmında hissedilir. Günde 5- 10 defa tekrarlayabilir. Atakların sıklığı, süresi ve şiddeti değişkenlik göstermekle beraber genellikle 5 dakikadan fazla sürmezler. Sıcak ortamlar, sıcak yiyecek veya içecek, stres gibi faktörler bu atakları tetikleyebilir.
Menopoza girmeyi etkileyen faktörler nelerdir?
-
- Genetik faktörler,
- Beslenme,
- Sigara içmek,
- Ailede menopoz yaşının düşük olması,
- Bazı genetik durumlarda (Turner, Frajil-x sendromu),
- Radyoterapi,
- Kemoterapi,
- Otoimmün hastalıklar (Lupus, Tip1 DM, Miyastenia Gravis vb).
- Menopozda cinsel yaşam değişir mi?
Menopoz döneminde hormonal değişikliklere bağlı cinsel yaşamda değişiklikler olabilir. Ancak cinsel yaşamın sonu olarak kesinlikle düşünülmemelidir.
Hormonal değişime vücudun doğal düzenlenmesi olarak kuruluk durumu oluşabilir. Hafif orta derecedeki vajinal kuruluk belirtileri için vajinal nemlendiriciler ve cinsel ilişki için kayganlaştırıcı kremler önerilir.
Kadında adet gecikmelerinin olması durumunda öncelikle bir gebelik testi yapılmalıdır. Çünkü menopoza geçiş döneminde yumurtalık fonksiyonlarının tamamen sona erdiği anlamına gelmez. Bu dönemde mutlaka aile planlaması yöntemi kullanılmalıdır.
- Menopozdaki kadın nasıl bir yol izlemelidir?
Menopozun doğal bir süreç olduğu unutulmamalıdır. Kadın bünyesinde ikinci ergenlik dönemi olarak düşünülmelidir. Sağlıklı bir menopoz geçiş dönemi ve sonrası için yaşam tarzı düzenlemeleri faydalı olacaktır.
- Beslenme; kalp sağlığı için kolesterolden kısıtlı, kemik sağlığı için kalsiyumdan zengin diyet önerilir.
- Egzersiz; kemik kaybını önlemek için, haftada 3 kez en az 30-60 dakika süreyle koşma, tempolu yürüyüş, kemik ve kas kütlesini koruyucu hafif ağırlık egzersizleri yapılması önerilir.
- Sigara içiliyor ise bırakılması önerilir.
- Menopoz sonrası dönemdeki her kadının yılda bir kez kadın hastalıkları ve doğum uzmanınca değerlendirilmesi gerekir.
- Kişiye kendi kendine meme muayenesinin önemi anlatılmalı ve öğretilmelidir. Meme kanseri gibi sıklıkla menopoz sonrası dönemde görülen hastalıkların taranabilmesi için 40 yaşından sonra mamografi değerlendirmesi önemlidir.
- Rahim ağzı kanseri (serviks kanseri) tarama testi Smear testinin düzenli aralıklarla yapılması gerekmektedir.
- Kemik taramasının (kemik dansitometri) belirli aralıklı kontrolü gerekmektedir.
Kapsamlı değerlendirme için yıllık kontroller önemlidir.
