Üroloji Uzmanı Op. Dr. Hakan Çakıcı yaz aylarında oldukça sık görülen böbrek ağrısı şikayetlerinden yola çıkarak böbrek taşı oluşumundan nasıl korunmamız gerektiğini anlattı.
Yaygın sağlık problemlerinden biri olan böbrek taşlarının 5 yıl içinde nüksetme oranı %35 gibi yüksek bir oran. Yani her üç hastadan biri yıllar içinde böbrek taşlarıyla tekrar savaşmak zorunda kalabiliyor.
Ülkemizde %15-20 gibi yüksek bir oranda görülen böbrek taşları, şiddetli ağrılarla seyrederek yaşam kalitesini düşürebilen ve böbreklerde fonksiyon kaybına yol açabilen ciddi bir hastalıktır. Çalışmalara göre, beslenme alışkanlıklarına dikkat eden hastaların %50’sinde böbrek taşı oluşumu önlenebiliyor. Fakat bunun için sıkı bir diyet uygulanmasına da gerek yok.
Peki, o zaman nasıl beslenmeli?
1. Herhangi bir besin grubunda aşırıya kaçmayın
Tüm besin gruplarının katkıda bulunduğu ama herhangi birinin tüketiminde aşırıya kaçılmadığı sağduyulu bir diyet uygulayın. Çünkü her ne kadar taş oluşumunun diyetle bağlantıları büyük oranda bilimsel olarak aydınlatıldıysa da hala bilinmeyen faktörler olabilir ve sizin aşırı tükettiğiniz gıda taş oluşumunu tetikleyebilir.
2. Her gün en az 2 litre su için
Bol su tüketimi, idrar miktarını artırarak idrarda daha fazla maddenin kristalleşmeden çözülebilmesini sağlıyor. Ayrıca idrar yolundaki kristallerin veya taşların vücuttan atılmalarına yardım ediyor. Bu nedenle her gün en az 2 litre su tüketmeye özen gösterin. Sıvı alımını 24 saatlik süreye eşit olarak dağıtın ve egzersiz gibi efor gerektiren durumlardan sonra ekstra su tüketin.
3. Tuz tüketimine dikkat edin
Tuz, böbrek taşının en sık görülen bileşimi olan kalsiyum ve oksalatın böbrekten daha fazla atılmasına yol açıyor. Bunun sonucunda da mineraller idrarda birikerek taş oluşumuna neden oluyor. Bu yüzden tuz tüketiminden mümkün olduğunca kaçının.
4. Hayvansal proteini 150 gramla sınırlayın
Bu grup protein de tıpkı tuz gibi kalsiyum ve oksalatın böbrekten daha fazla atılmasına neden olarak böbrek taşının oluşumuna zemin hazırlıyor. Olumsuz etkileri nedeniyle et, süt ve yumurta gibi hayvansal protein tüketimini günde 150 gramla sınırlayın. Eğer bir öğünde fazla protein tüketmişseniz, bir sonraki öğünde sebze ağırlıklı beslenin.
5. Oksalat içeren besinlerden uzak durun
Oksalat aslında hemen her besinde bulunuyor. Sağlığınız için oksalat içeren domates gibi önemli sebzeleri sofrada bulundurmanız şart. Ancak çerez (özellikle kabuklu yemişler), çay, kahve, sigara, ıspanak, kakao, çilek gibi sağlığınız için çok elzem olmayan oksalat yönünden zengin besinlerin tüketiminden kaçınabilirsiniz. Ayrıca içeriğinde oksalat bulunan buğday nedeniyle çavdar ve kepek ekmeğini de sınırlı miktarda yemeye çalışın.
6. Liften zengin sebze ve meyvelere ağırlık verin
Kabızlık böbrek taşının oluşumunu tetikleyen bir etken. Çünkü bu süreçte kalsiyum ve oksalat maddeleri bağırsaklarda daha fazla emiliyor, bunun sonucunda da böbrekten atılan miktarlar artıyor. Kabızlığı önlemek için bol bol liften zengin meyve ve sebze yiyin.
7. Salatanıza bol limon sıkın
Limon taş oluşumunu önleyen ‘sitrattan’ zengin bir besin. Taş oluşumunu önlemek için her gün taze sıkılmış yarım limon suyu almanızı öneriyoruz.
8. Greyfurtu beslenme listenizden çıkarın
Yapılan araştırmalar sonucunda greyfurtun taş oluşumuna yol açtığı tespit edilmiştir.
9. Doktorunuz önermediği sürece kalsiyum alımını kısıtlamayın
Yapılan çalışmalar aşırı miktarlarda olmadığı takdirde kalsiyum tüketiminin böbrek taşı oluşumunda önemli bir rol oynamadığını ortaya koydu. Üstelik kalsiyum güçlü kemiklere sahip olmamız için çok önemli bir maddedir. Dolayısıyla doktorunuz önermediği sürece kalsiyum tüketimini kısıtlamanıza gerek yoktur.
