Uyku Bozuklukları ve Uyku Bozukluğu Tedavisi

Uyku, fiziksel ve zihinsel sağlığımız için ihtiyaç duyduğumuz fizyolojik bir gereksinimdir. Uyku, hayatımızın üçte birini kapsar ve uyku bozuklukları birçok ruhsal hastalıklara neden olabilir. Zihinsel yaşamın önemli bir parçası olan uyku hormonal düzenlemede büyük rol oynar. Bu nedenle, herhangi bir uyku bozukluğu nedeni varsa tedavi altına alınması önemlidir. Yaşam kalitesinin azalmasına neden olan başlıca uyku bozuklukları; uykusuzluk, erken uyanma, uykuya dalamama, aşırı uykusuzluk, uyurgezerlik, huzursuz bacak sendromudur.

Uyku bozuklukları günlük yaşamı da etkileyerek farklı hastalıklara da zemin oluşturabilir, örneğin depresyon, hipertansiyon, obezite ve kalp krizi gibi. Bu nedenlerle karşılaşmamak ve sağlıklı bir yaşam sürebilmek için kaliteli ve yeterli uyku alımı çok önemlidir. Günlük yaşamın verimli geçirilebilmesi için konforlu ve yeteri uzunlukta uyku alışkanlığı edinilmelidir.

Uyku Bozukluğu Nedir, Neden Olur?

Uykusuzluk diğer bir adıyla insomni, uykuya dalma, uykuyu sürdürme sorunları, kalitesiz veya yetersiz gece uykusu olarak kabul edilmektedir. Gündüzleri düşünsel işlevlerde bozukluk, konsantrasyon düşüklüğü, yorgunluk hissi ve duyu değişimlerini ortaya çıkaran ciddi bir rahatsızlıktır. Uykusuzluk kadınlarda daha sık görülür ve yaşla birlikte artmaktadır. Uykusuzluk tanısı 3 kısma ayrılır. Bir haftadan uzun sürmeyen uykusuzluk yakınmasına akut ya da geçici, bir hafta ile üç ay arasında olan süreye subakut, üç aydan fazla süren uykusuzluk yakınmasına ise kronik insomni denir.

Uykusuzluk probleminin birçok nedeni vardır, en yaygın nedenler ise:

• Depresyon, duygu bozuklukları
• Alkol ve zarar verici maddeler kullanmak
• Uykudan önce aşırı yeme içme
• Uykudan önce kafeinin fazla tüketilmesi
• Yatakta yazı yazma, televizyon izleme, cep telefonuyla ilgilenme
• Huzursuz bacak sendromu
• Panik bozukluklar

Uyku Bozukluğu Çeşitleri Nelerdir? 

Gün boyu yorulan vücudun ve yıpranan sinir sisteminin yenilenmesi ve dinlenmesi için uykuya ihtiyaç vardır. Uyku esnasında yaşanan sorunların tamamına uyku bozukluğu denilir ve bu sorunların tedavisi mümkündür. Uykunun etkilenen parametresine bağlı olarak çeşitli uyku bozuklukları tanımlanmıştır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:

İnsomnia – Uykusuzluk

Uykuya dalamama, uykuyu sürdürememe, sık sık uyanma ve tekrar uyuyamama gibi belirtilere sahiptir. Stresli yaşam, kaygı bozuklukları, jet-lag, hormonal veya sindirim problemleri ile sonuçlanabilir. Her yaş grubunda görülebilir ancak ergenlik döneminde ve genç yaşlarda daha sık görülür. Toplumda görüşme sıklığı çok fazladır.

Hipersomnia – Arışı Uyuma

Gündüzleri uyuma ve aşırı uyuma olara ikiye ayrılan hipersomnia genellikle başka bir psikiyatrik rahatsızlıkla eş zamanlı görülür. Kişilik özellikleri ya da ailesel yatkınlıkta sebep olabilir. Beyin lezyonuna, kalp hastalıklarına, akciğer ve karaciğer rahatsızlıklarına bağlı da gelişebilir, mutlaka hekime danışılmalıdır. Kişi bulunduğu her yerde aniden uykuya dalabilir.

Huzursuz Bacak Sendromu

Uyku saatine doğru ya da uykuda sıklıkla karşılaşılan kasılma, hareket ettirme isteği, çekilme, huzursuzluk şeklinde ortaya çıkan rahatsızlıktır. Bacaklarda ve nadiren de olsa kollarda görülebilir. Bazen gece boyunca ayaklarda istem dışı bacaklarını hareket ettirme ihtiyacı hissedilir. Hareketsiz yatma şekli bu hissi arttırır. Bu kişiler ne kadar uyurlarsa uyusun, sabah uyandıklarında dinlenememiş ve halsiz olurlar.

Uyurgezerlik 

Genellikle uykuya daldıktan hemen sonra görülür. Kişi yataktan kalkarak otomatik hareketlerini yapar; tuvalete gitme, araba kullanma, eşyaların yerini değiştirme, giyinme gibi. 10’lu yaşlara kadar görülür, yaş ilerledikçe azalır, çok nadir yetişkinlerde görülebilir.

Uykuda Solunum Bozuklukları

Geceleri sık uyanma, gece terlemeleri, horlama gibi durumların altında uykuda nefes durması yatabilir. Uyku apnesi olarak da bilinir, mutlaka hekime danışmak gerekir.

Uyku Fazı Kayması

Vardiyalı çalışanlarda, düzensiz uyku alışkanlığı olan ve gündüzleri çok uyuyan kişilerde sıklıkla görülen bazen de kalıtsal olarak ortaya çıkan durumdur. Uyku saati ile uyanık olunması gereken zamanlarla ilgili bozukluktur.

Kaliteli Bir Uyku İçin Neler Yapılmalı?

1. Uykunuz gelinceye kadar yatağa gitmeyin. Uyumalıyım diye kendinizi şartlamayın. Kitap okuyabilir ya da hafif müzik dinleyebilirsiniz.
2. Uyku düzeni oluşturun, her gün aynı saatte kalkın. Hafta sonları ve tatillerde de bu programa sadık kalın.
3. Uyumadan önce ılık bir duş, meditasyon ve yoga gibi rahatlatıcı şeyler yapın.
4. Yatak odanızın sessiz, serin ve karanlık olduğundan emin olun.
5. Yeterli ve dengeli yeme düzeni oluşturulmalıdır.
6. Kafein, sigara ve alkol tüketimi azaltılmalıdır.
7. Uyumadan önce telefon, televizyon, tablet gibi elektronik cihazlardan uzak durulmalıdır.
8. Uyumadan 4-5 saat önce ağır egzersiz ve spordan kaçının, sabah saatlerini tercih edin.

Polisomnografi (Uyku Testi) Nedir?

Uyku testi yani polisomnografi, uykunun kalitesini belirlemek ve uyku bozukluğunun nedenini bulmak için gece boyunca vücudun aktivitelerini ölçer. Uyku testi Optimed Sağlık Grubu olarak, hastanemizde rutin olarak yapılmaktadır. Uyku testi ile beyin dalgaları, uykunun derinliği, solunumun ritmi, horlama sıklığı, kandaki oksijen düzeyi, vücut hareketleri, kalp ritmi ve göz hareketleri izlenir.

Uyku Testi Nasıl Yapılır?

Hastanemizde size özel hazırlanmış uyku odaları bulunmaktadır. İlk etapta Uyku Bozuklukları Merkezi’nde görüşme yapılır, hastanın şikayetleri dinlenir. Boy ve kilo gibi bilgileri alınır hastanın risk durumu değerlendirilir. Sonrasında hastaya uygun olan gece için randevu verilir. Hasta bir gece Uyku Bozuklukları Merkezi’nde uyur. Hasta rahat edeceği kıyafetleri giyer ve uyku teknisyeni tarafından gece boyunca vücudunu ölçümleyecek elektrotlar hastaya bağlanarak uyku testine hazırlanır. Hasta, bu şekilde uyur ve uyku teknisteni tarafından bilgisayar ekranına bağlanan elektrotlar yoluyla hasta takip edilir. Sabah uyku testi tamamlanır ve hastanın elektrotları çözülerek hastaneden ayrılır.

Uyku testi sonucu 1-2 gün içerisinde sonuçlanır. Çıkan sonuca göre hastaya uygun tedavi yöntemi önerilir.

*Web sitemizdeki bilgiler kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız. İçeriklerde Optimed Sağlık Grubu’nun tedavi edici sağlık hizmetlerine yönelik bilgiler yer almamaktadır.