Beslenme ve Diyetetik Uzmanı Diyetisyen Sinem Kaya yaz aylarında tüketmemiz gereken meyveleri ve bunlarla ilgili bilmeniz gerekenleri anlattı.
Yaz ayları birbirinden renkli, her renginde bize ayrı bir mutluluk, ayrı bir yarar sağlayan besleyici meyveler içeriyor. Yaz sıcaklarının kendini gösterdiği şu günlerde birçok kişi sağlıklı ve formda bir beden için meyve tüketimini arttırıyor. Ancak doğru miktarda yenilmeyen meyveler zayıflatmak yerine fazla kiloya dönüşebiliyor. Çünkü bir porsiyon meyvede, neredeyse ekmekteki kadar karbonhidrat bulunuyor. Meyvenin miktarında bilinçsiz olarak yapılan artış fazla enerji alımına neden olabiliyor. Bunun yanında yaz meyvelerinin metabolizmaya ve insan ruhuna olan yararı tartışılmaz bir gerçek. İçeriklerinde bulunan maddeler hem hastalıklardan koruyor hem de genç kalmayı sağlıyor.
ÜZÜM:
Kalp ve dolaşım hastalıklarından koruyor.
Yararları: Yaz aylarında bolca tüketilen üzüm, şeker bakımından oldukça zengin. Bunun yanında içeriğinde bulunan antosiyaninler ve flavonoidler antioksidan özelliğini arttırıyor. Kan pıhtılaşmasını, kötü kolesterol olarak bilinen LDL kolesterolün oksitleyici etkisini önlemeye yardımcı oluyor. Bu sayede kalp ve kan dolaşımı hastalıklarını da önlüyor. Üzüm yüksek miktarda su ve lif içeriyor. Bu da karaciğer ve bağırsak temizlenmesine destek oluyor. Özellikle siyah üzüm, iltihap önlemeye yardımcı olan kuersetin içerdiğinden, kalp ve dolaşım sisteminin düzenli çalışmasını sağlıyor ve sindirim sistemini destekliyor. Yaklaşık 100 gram kadar olan bir salkımında ki karbonhidrat miktarı 18,1 gram olan 0,7 gram kadar protein ve 0,9 gram kadar lif bulunan üzüm güçlü bir antioksidan kaynağıdır. Karbonhidrat içeriği zengin olması sebebiyle özellikle diyabetik bireylerin çok dikkatli tüketmesi gereken üzümün içeriğindeki resveratrol sayesinde kansere karşı vücudu koruyucu etki sağlar. Bunun yanı sıra quarcetin içermesi ile dolaşım ve sindirim sistemine destek sağlar, bireylerdeki kabızlık problemlerini önleyici etki gösterir.
Miktarı: Şeker içeriği yüksek olduğu için miktarı çok fazla abartmamak ve porsiyonu 15 adet taze üzümle sınırlandırmak gerekiyor.
KAYISI:
Zayıflamaya destek oluyor.
Yararları: Yaz aylarının en vazgeçilmez meyvelerinden biri de kayısı. İçerdiği lif miktarı kayısının diyetlerde olmazsa olmaz meyveler arasında yer almasını sağlıyor. Yüksek karotenoid içeriğiyle kayısı adeta bir gençlik iksiri görevi taşıyor. Bağışıklık sistemini destekliyor, cildi koruyor. Ayrıca içeriğinde en güçlü antioksidanlardan biri olan likopen bulunduruyor. Likopen de damarlarda yağ birikmesini önlüyor.100 gramının içerisinde 11.12 gram karbonhidrat, 1.4 gram protein, 2 gram kadar lif bulunan kayısı yaz meyvelerinin vazgeçilmezlerindendir. 100 gramı yaklaşık olarak 48 kalori olan kayısı 3-4 adet tüketildiğinde 1 porsiyon meyve yerine geçer. A ve C vitamini açısından zengin olmasıyla birlikte potasyum, demir ve magnezyum açısından da oldukça zengin bir meyvedir. Bileşiminden dolayı kabızlığa meydan okuyucu bir özelliğe sahip olmasının yanı sıra akciğer ve mide kanserine karşı koruyucu etkisi olduğu bilimsel çalışmalarla kanıtlanmıştır. Potasyum içeriği sayesinde tansiyonun düzenlenmesinde önemlidir.
Miktarı: Günde 4 adet taze kayısı tüketmek vücut için yeterli.
YABAN MERSİNİ:
Cildi gençleştiriyor.
Yararları: Son zamanlarda bilim dünyasını heyecanlandıran besinlerden biri yaban mersini. Beyni genç tutmaya yardımcı bazı maddeler içeriyor ve antosiyaninden zengin. Yaban mersini ayrıca kan dolaşımını hızlandıran ve yaşlanmaya karşı koruyan güçlü bir antioksidan içeriyor. Antosiyanin, C vitaminin etkisini arttırarak kolajeni destekleyip cildi güzelleştiriyor. Önemli bir pektinin kaynağı olan yaban mersini bu özelliği sayesinde kolesterol oranını düşürüyor.
Miktarı: Günde 2- 3 yemek kaşığı yaban mersini tüketebilirsiniz.
BÖĞÜRTLEN:
Enfeksiyonlarla savaşıyor.
Yararları: Muhteşem bir C vitamini kaynağı olan böğürtlen ayrıca E vitamini de içeriyor. Cildin erken yaşlanmasına ve kalp hastalıklarına sebep olan serbest radikallerin etkisini yok etmeye yardım ediyor. Böğürtlen vücut enfeksiyonlarıyla savaşan aspirinin içinde bulunan aktif madde salisilatın doğal kaynağıdır.
Miktarı: Günde yarım bardak böğürtlen yiyerek kendinize bu faydaları sağlayabilirsiniz.
KAVUN:
Yaşlanmaya dur diyor.
Yararları: Şeker miktarı en yüksek olan meyvelerden biri de kavun. Şeker hastalarının ve insülin direnci olan kişilerin tüketmesini önermediğimiz bu meyve bol miktarda C vitamini ve beta karoten içeriyor. Her ikisi de doğal yaşlanma karşıtı, hücreleri yenileyici ve geliştirici özelliklere sahip. Aynı zamanda kavun, bağışıklık sistemini ve kan dolaşımını destekliyor. Kavun yüksek kan basıncını ve kötü kolesterolü düşürebilen potasyum içeriyor.100 gramı yaklaşık 28 kalori olan kavun da karpuz gibi sulu olan yaz meyvelerindendir. 6.8 gram kadar karbonhidrat, 1 gram kadar protein içeriğine sahiptir. Ayrıca C vitamini açısından da zengin bir meyvedir. Su oranı yüksek bir meyvedir. Folik asit, potasyum içeriği oldukça zengin bir meyvedir. Böbreklerdeki toksik maddelerin temizlenmesinde aktif rol oynar. Bunun yanı sıra kalp sağlığının korunmasına yardımcıdır. İçeriğindeki beta karoten sayesinde antioksidan özellik gösterir.
Miktarı: Günde bir dilimden fazla tüketilmesi içeriğindeki şeker miktarı nedeniyle önerilmiyor.
KARPUZ:
Zayıflamaya yardımcıdır.
Yararları: Bol miktarda su ve C vitamini içeren karpuz, sindirimi kolaylaştırıyor ve bağırsakların çalışmasına yardımcı oluyor. Bol miktarda likopen içeren karpuzun kanserden koruyucu etkisi var. Kalp fonksiyonlarının ve tansiyonun düzenlenmesini sağlıyor. Tüm meyveler arasında en düşük enerjiye sahiptir. 100 gr’ında 26 kalori var. Yüzde 95 oranında su içeren yaz meyvelerinin vazgeçilmezi karpuz 7,5 gram karbonhidrat, 0,6 gram protein, 0,4 gram lif içeriğine sahiptir. Kalorisinin büyük bir bölümü karbonhidrattan geldiği için kan şekerinin kontrolünü bozmaması açısından, tüketirken yanında peynir gibi bir protein kaynağı ile tercih etmeliyiz. Karpuz serinletici etkisi sayesinde menapoz dönemindeki kadınların ve hamilelerin kurtarıcısıdır. Su oranı yüksek, lif içeriği az olduğu sindirimi oldukça kolaydır. Böbreklerin aktif bir şekilde çalışmasına destek sağlar.
Miktarı: Zayıflama diyetlerinde miktarı çok fazla abartılmadığı takdirde gönül rahatlığıyla tüketilebiliyor.
KİRAZ:
Eklemleri rahatlatıyor, gözleri güçlendiriyor.
Yararları: Yazın herkesin severek tükettiği bir meyve olan kirazın içeriğinde bol miktarda C vitamini bulunuyor. Vücudun bağışıklığını destekleyen antosiyanin gibi flavonoidlerden zengin bir meyvedir. Ayrıca eklem ağrılarını rahatlatmayı ve göz hastalıklarına karşı korumayı sağlayan, güçlü bir iltihap önleyici madde olan kuersetin içeriyor. Anti kanserojen özelliği olan bitki kökenli kimyasal elajik asit bakımından da zengin bir besindir. Ayrıca kiraz vitaminiyle virüslere ve bakterilere karşı savaşmaya yardım ediyor.100 gramı 65 kalori, 22.9 gram karbonhidrat, 1 gram kadar protein içeren kiraz 2.1 gram kadar lif içeriği sayesinde kabızlık problemi yaşayan bireylerin kurtarıcısı olur. Tansiyonun düzenlenmesinde oldukça etkilidir üstelik idrar söktürücü işlev görür. Vücuttaki ödemin atılmasına destek sağlarken kalp ve damar hastalıklarına karşı koruyucu etkisi vardır. İçeriğindeki melatonin etken maddesi sayesinde vücudu gevşetip rahat bir uyku düzenine geçiş sağlar. Ürik asit ve ürat kristallerinin vücuttan atılmasına destek sağlar.
Miktarı: Günde 12 adete kadar kirazı gönül rahatlığıyla yiyebilirsiniz.
ÇİLEK:
Kendimizi mutlu hissetmemizi sağlıyor.
Yararları: Kırmızı denildiğinde ilk akla gelen meyve olan çilek kolajen üretimi için önemli. Mükemmel bir C vitamini kaynağıdır. C vitamini de yaraların iyileşmesinde önemli bir rol oynuyor. Diş eti hastalıklarını engelliyor. Çok güçlü anti kanserojen özelliğe sahip elajik asit içeriyor. Psikolojiye en iyi gelen meyvelerden biri olan çilek, bol lif içeriğiyle de kabızlığı önlüyor.100 gramında yaklaşık 5.5 gram kadar karbonhidrat, 0.8 gram protein ve 2 gram kadar lif içermektedir. C vitamini açısından oldukça zengin bir meyve olan çilek bağışıklık sistemimizin güçlü olmasına fayda sağlar. Lif içeriği ve sulu bir meyve olması sayesinde kabızlığı giderici etkisi mevcuttur. Potasyum içeriğinin yüksek olması sayesinde tansiyonumuzun dengelenmesine de fayda sağlar.
Miktarı: Günde 10 adet çilek sağlığınız için yeterli.
İNCİR:
Hafızayı güçlendiriyor, stresten arındırıyor.
Yararları: Muhteşem bir lif kaynağı olan incir, ayrıca sinir iletiminde görevli ve ruh halini dolaylı olarak etkileyen B6 vitamini içeriyor. Yüksek lif oranıyla kalp hastalıkları riskini azaltıyor. Toksinlerden arınmaya yardımcı oluyor. İyi bir potasyum kaynağıdır. Bu sayede kalp sağlığını koruyor. Zayıf hafızayı güçlendiriyor, aşırı stresten kurtulmayı sağlıyor. Kabızlık sorunu için kullanılan en iyi kaynaklardan bir tanesi.100 gramında 19.8 gram karbonhidrat, 0.75 gram protein, 2.9 gram lif içeren incirin 100 gramı yaklaşık 75 kaloridir. Enerji yoğunluğu diğer meyveler göre daha yüksektir. Lifli yapısı sayesinde sindirim sistemi problemi yaşayan bireyler için oldukça ideal bir meyvedir. Karbonhidrat içeriğinin yüksek olması sebebiyle özellikle diyabet hastalarının çok dikkatli tüketmesi gerekir.
Miktarı: Günde küçük bir adet taze incirden fazlası yarar yerine kiloya neden olabiliyor.
ŞEFTALİ:
Bağışıklığı kuvvetlendiriyor.
Yararları: Yaz aylarında en çok tercih edilen meyvelerden biri de şeftali. Ancak fazla yenilmesi kabızlığa neden olurken içeriğinde bulunan maddeler vücudu yenileyerek bağışıklığı kuvvetlendiriyor. Hazmı kolaylaştırıyor ve böbrekler için yararlı bir meyvedir. Yapısında 9.54 gram karbonhidrat, 0.9 gram kadar protein ve 1.5 gram kadar lif içeriği bulunan şeftalinin 1 porsiyonu yaklaşık orta boy büyüklüğündedir ve 47 kalori civarındadır. Lif içeriği zengin bir meyve olan şeftaliyi kabuğu ile birlikte tüketmek çok daha sağlıklıdır. Sıcak yaz günlerinde tansiyonun dengelenmesi için oldukça ideal bir meyvedir. Aynı zamanda C vitamini açısından da zengin bir meyve olan şeftali bağışıklık sistemimizin güçlenmesi için de oldukça faydalı bir meyvedir.
Miktarı: Günde 1 adet şeftali yemeniz yeterli.
DUT:
Ağız içindeki yaralara(Aft) faydalı olduğu biliniyor.
Yararları: 100 gramında 8.1 oranında karbonhidrat, 1.3 gram protein, 1.5 gram lif içeren dutun içerisinde 260 mg oranında potasyum bulunur ve yaklaşık 44 kaloridir. Protein içeriği diğer meyvelere kıyasla daha fazla olan dut yaz meyvelerini vazgeçilmezlerindendir. Lifli bir meyve olması sayesinde sindirim sistemi rahatsızlıklarına iyi gelir. Aynı zamanda dutun yapısında bulunan flavonoidler kalp sağlığının korunmasında da fayda sağlar.
Miktarı: Günde ½ su bardağı yemeniz yeterli.
ARMUT:
Kan basıncının dengelenmesinde rol oynar.
Yararları: 1 orta boyu 1 porsiyon meyveye eş olan armut 100 gramında 12.4 gram karbonhidrat, 2.9 gram lif bulundurur. Zengin lif içeriği sayesinde kabuklarıyla birlikte tüketildiğinde sindirim sistemine faydası oldukça fazladır ve uzun süre tokluk sağlar. Bireylerde osteoporoz görülme riskini düşürdüğü araştırmalarla ispatlanmıştır. Folik asit içeriğinin zengin olması sayesinde hamilelik döneminde tüketilmesi oldukça faydalıdır.
Miktarı: Günde 1 adet armut yemeniz yeterli.
